Poniżej zamieściłam 5 tekstów źródłowych z tematów. Przeczytaj je dokładnie. Pod każdym tekstem są pytania. Odpowiedz na nie. PROSZĘ POMOŻE KTOŚ MAM CZAS DO DZIŚ DO WYSŁANIA DO 20



Tekst 1

Sejmy zwołuje się dla dwóch zasadniczych celów: obrad nad sprawami państwa oraz odprawienia sądów. Są to sejmy walne, zwane także powszechnymi zjazdami Królestwa. Niegdyś trwały one dwa lub trzy dni. Potem, wraz z powiększeniem się spraw sądowych i państwowych, sejmy zaczęły się przeciągać na czas dłuższy. Udział w obradach zaczęli brać posłowie szlachty, czyli – jak to się powszechnie mówi – posłowie ziemscy, to znaczy wysłannicy poszczególnych województw i ziem oraz miasta Krakowa. Z początku było tak dla rozstrzygnięcia jednej tylko sprawy: chodziło mianowicie o uchwalenie podatków na wojnę. Później jednakże, kiedy wiele spraw dotyczących pomyślności państwa zaniedbywano i odnosiło się wrażenie, że przywileje szlachty ulegają ograniczeniu, posłowie ci zaczęli się garnąć również i do innych narad państwowych, już nie jako doradcy, ale jako nadzorcy monarchów i senatorów, a ponadto jako stróżowie swobód i przywilejów szlacheckich oraz praw publicznych.

Marcin Kromer, Polska, czyli o położeniu, ludności, obyczajach, urzędach

i sprawach publicznych Królestwa Polskiego księgi dwie, 1577 rok



Praca z tekstem

1. W jakim celu, według autora, zwołuje się sejmy?

2. Kim są posłowie ziemscy?

3. Czym początkowo zajmował się sejm?

4. Na czym, zdaniem Kromera, polegało zaniedbywanie spraw dotyczących pomyślności państwa? Kto i w jaki sposób przeciwdziałał temu zjawisku

ODPOWIEDZI:

1.Aby rozmawiać na temat spraw państwa i aby sprawować sądy

2.Posłowie zimscy to wysłannicy danej ziemi

3.Sejm zajmował sie ustaleniem podatków

4.





Tekst 2.



Obecny parlament postanawia i ogłasza, że naród angielski wraz ze wszystkimi dominiami* i terytoriami doń przynależnymi ma być odtąd republiką i wolnym państwem, rządzonym przez najwyższą władzę tego narodu, [tj.] jego przedstawicieli w parlamencie, bez króla i Izby Lordów.

Akt ustanowienia Anglii republiką, 1649 rok



Praca z tekstem

1. Kto będzie rządził republiką angielską?

2. Jakie władze zostają zniesione?

ODPOWIEDZI:

1.

2.naród angielski







Tekst 3.

Monarcha nie potrzebuje przed nikim zdawać sprawy ze swych rozporządzeń. Władza jego musi być tak wielką, by nikt nie mógł się spod niej usunąć. Jedyną ochroną człowieka prywatnego przed władzą publiczną jest jego niewinność. Nad wyrok monarchy nie masz wyroku wyższego. Monarcha i sprawiedliwość ustanowieni są przez Boga. Bóg jeno może sądzić ich wyroki i czyny. Tylko monarsze przysługuje piecza nad narodem. Oto zasada najważniejsza, z której wynikają dalsze. Do niego należą prace publiczne, do niego urzędy i broń, on tylko wydaje rozporządzenia i rozkazy, on rozdziela zaszczyty; nie ma władzy niezależnej od niego, nie ma zebrania bez jego przewodnictwa.

Jakub Bossuet, Polityka wywiedziona z Pisma Świętego, XVII wiek



Praca z tekstem

1. Przed kim, według autora tekstu, władca odpowiada za swe postępowanie?

2. Co chroni poddanego przed niesprawiedliwością lub pomyłką króla? Czy, twoim zdaniem, jest to wystarczająca ochrona? Uzasadnij odpowiedź.

3. Jakie są uprawnienia monarchy?

ODPOWIEDZI:









Tekst 4.



Lordowie duchowni i świeccy oraz gminy, zgromadzeni jako pełne i wolne przedstawicielstwo tego narodu, deklarują:

że rzekoma władza wykonywania praw na mocy władzy królewskiej bez zgody parlamentu jest bezprawna;

że ściąganie pieniędzy dla lub na użytek korony bez zgody parlamentu jest bezprawne;

że zwiększanie lub utrzymywanie stałej armii na terenie królestwa w czasie pokoju, jeżeli nie ma za sobą zgody parlamentu, jest przeciwne prawu;

że wybory członków parlamentu powinny być wolne;

że wolność słowa i obrad czy zachowania się w parlamencie nie powinny być podawane w wątpliwość czy badane w jakimkolwiek sądzie czy miejscu poza parlamentem;

że w celu wyrównania wszystkich krzywd i ochrony praw często winien być zwoływany parlament. (Deklaracja praw, 1689 rok (ochrona państwa przed absolutyzmem))



Praca z tekstem

1. Czego nie wolno zrobić królowi bez zgody parlamentu?

2. W jaki sposób parlament zabezpiecza swoją niezależność od władzy królewskiej?

ODPOWIEDZI:

1.

2.

Tekst 5.

Oświeceniem nazywamy wyjście człowieka z niepełnoletności, w którą popadł z własnej winy. Niepełnoletność to niezdolność człowieka do posługiwania się własnym rozumem, bez obcego kierownictwa. Zawinioną jest wtedy, kiedy przyczyną jej jest nie brak rozumu, lecz odwagi posługiwania się nim bez obcego kierownictwa. Sapere aude! [Odważ się być mądrym!] Miej odwagę posługiwać się swym własnym rozumem – tak oto brzmi hasło oświecenia. Do wejścia na drogę oświecenia nie potrzeba niczego prócz wolności; wolności czynienia wszechstronnego, publicznego użytku ze swego rozumu.

Immanuel Kant, Odpowiedź na pytanie: Co to jest oświecenie?, 1784 rok



Praca z tekstem

1. Co Immanuel Kant nazywa oświeceniem? Czym jest, według niego, zawiniona niepełnoletność człowieka?

2. Jak brzmi hasło oświecenia?

3. O jakiej wolności wspomina autor tekstu?

ODPOWIEDZI:

1.Immanuel Kant nazywa oświeceniem wyjście człowieka z niepełnoletności .Według niego ,zawiniona niepełnoletność jest niezdolność człowieka do posługiwania się własnym rozumem .

2.Haslo oświecenia brzmi : SAPERE AUDE

3.O wolności czynienia wszechstronnego ,publicznego użytku ze swego rozumu .