Odpowiedź :
W III części „Dziadów” Polska przedstawiana jest jako męczennik narodów, który poprzez swoje cierpienia ma zbawić inne narody. Polacy w swoich mękach przyrównywani są do Chrystusa i jego męki, co bardzo wyraźnie widać w scenie widzeń.
W opisywanej scenie Bóg przemówił do pokornego księdza Piotra, ukazując mu profetyczną wizję Polski. Ksiądz Piotr mógł zobaczyć kibitki, które wiozły na Syberię polskich patriotów, a pomiędzy nimi dziecko – Mesjasza Zbawiciela. Słowami: „Polska Chrystusem Narodów” Mickiewicz podkreśla w tej scenie podobieństwo męczeństwa Polski i Polaków, z którym były utożsamiane zabory, do męczeństwa Jezusa (paralelizm). Car z kolei jawi się jako Herod, mordujący polskie dzieci.
W scenie widzenia zauważyć można też nawiązanie do Apokalipsy św. Jana. Sytuacja Polaków w tej wizji jest przyrównana do sądu nad Jezusem. Francja, przez to, że nie pomogła Polsce, stawiana jest na równi z Piłatem, zaś zaborcy, domagający się śmierci narodu polskiego na krzyżu, porównywani są do królów. Natomiast podczas samego ukrzyżowania, przy Polsce stoi wolność – tak jak przy Chrystusie niestrudzenie stała jego matka. Rosja symbolicznie przebija bok Polski, a symboliczny okrzyk „Alleluja” można traktować jako zapowiedź zmartwychwstania Polski.
Mickiewicz nawiązuje również w scenie widzenia do teorii Jakuba Franka, mówiącego o mężu o trzech obliczach, u którego stóp leżały trzy królestwa, a mimo to on sam pozostawał bez korony. W przypadku księdza Piotra mąż ten przybiera imię „czterdzieści i cztery”.
Czym jest mesjanizm?
Mesjanizm, to mająca swoje źródło w Biblii koncepcja wiary w istnienie, bądź też w nadejście osoby lub narodu, których działanie na zawsze odmieni oblicze świata, pozwalając mu wyzwolić się od zła. Bardzo istotną rolę w mesjanizmie odgrywa postać męczennika, który naśladując Jezusa, poświęca się, aby ocalić ludzkość.
Mesjanizm polski – to koncepcja, która zrodziła się w czasie zaborów, a według której Polacy mieli odgrywać rolę „mesjasza narodów”, dążąc do moralnej odbudowy ludzkości, a utrata niepodległości przez Polskę postrzegana była jako kara za grzechy.
#SPJ4