👤

1. Cechy bohatera romantycznego.
2. Cechy dramatu romantycznego, cechy komedii.
3. Twórczość Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego, Cypriana Norwida i Aleksandra Fredry.
4. Pojęcia: prowidencjalizm, winkelriedyzm, tyrteizm, elipsa, aluzja literacka, (przykłady literackie)
5. Podróżnik, pielgrzym tułacz w literaturze polskiego romantyzmu.
6. Rola poezji i poety w twórczości Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego, Cypriana Norwida.
7. Motywy i tematy w romantyzmie.
8. Bohaterowie literaccy.
9. Rozpoznawanie cytatów.


Odpowiedź :

Kordian Juliusza Słowackiego spełnia następujące cechy gatunku:

synkretyzm – pomieszanie rodzajów literackich; oczywiście, jest to przede wszystkim dramat, lecz zawiera partie liryczne (list do Laury, monolog na Mont Blanc) i epickie (opowiadanie Grzegorza);

zerwanie z regułą trzech jedności:

miejsca – podążamy za Kordianem po całej Europie: Londyn, Watykan, Mont Blanc, Warszawa itd.,

czasu – rok 1829, podróże wskazują na długi okres fabuły, zaś czarownice odprawiały sabat w roku 1799, 31 grudnia,

akcji – wątek miłosny, polityczny, moralny, fantastyczny;

epizodyczność dzieła – epizodami możemy nazwać opowieść Grzegorza czy epizod z Wiolettą;

występowanie postaci fantastycznych i scen nadprzyrodzonych – do takich należą czarownica, diabeł, niewyjaśnione samobójstwo Kordiana;

kompozycja otwarta dzieła – sceny nie są ściśle powiązane, nie wiemy, jak Kordian przeżył, jak znalazł się w Europie, jak zakończyły się jego losy – powyższy układ oddaje w pełni wysepkowość kompozycji otwartej;

niesceniczność – czyli trudności, jakie stwarza utwór, gdy realizuje się go w teatrze; pomijając ruchliwość bohatera (co pociąga za sobą konieczność zmian dekoracji), ma ów dramat inne jeszcze kłopoty techniczne: jak np. przedstawić Kordiana na Mont Blanc rozmawiającego z Chmurą, a potem unoszonego przez Chmurę?;

obecność bohatera romantycznego – Kordian;

przemieszanie scen fantastycznych i realistycznych, tragicznych i komicznych; tu przykładem może być rozmowa z papieżem i ze „źle wychowaną” papugą; realizm z fantazją miesza się, gdy Kordian przemierza pałac (Strach, Imaginacja, diabeł).

Ponadto możemy wskazać jeszcze liczne nawiązania dramatu do Szekspira – czyli szekspiryzm. Funkcjonuje w konstrukcji głównego bohatera w podobnym jak w Makbecie wątku czarownic, a także przyjęciu reguł dramatu szekspirowskiego, zrywającego z dramatem klasycznym.

Zauważ:

„Szekspirowski” początek Kordiana. Przygotowanie słusznie kojarzy się z Makbetem – tam czarownice przepowiadały przyszłość głównemu bohaterowi, a my po dziś dzień dyskutujemy, kto ponosi odpowiedzialność za jego czyny. W Kordianie – scena podobna: diabeł i czarownice „gotują” w kotle przywódców powstania – a to od razu skazuje ich na negatywną ocenę. Przygotowanie jest też sceną fantastyczną i mistyczną.