Na przełomie XIX i XX wieku literatura i malarstwo historyczne cieszyły się dużym zainteresowaniem zarówno w Polsce, jak i w Europie (zwłaszcza środkowej i wschodniej).
Było to spowodowane:
- panującym trendem historycznym
- chęcią poznania własnej historii
- chęcią wyrabiania lub pogłębiania własnej tożsamości narodowej
- pielęgnowaniem w narodzie uczucia patriotyzmu
- chęcią ukształtowania świadomości narodowej
- potrzebą utożsamienia się ze swoim państwem.
Sztuka historyczna była w Polsce przełomu XIX i XX wieku popularna, bo w okresie zaborów miała szczególne zadania. W ukazywanej symbolice przekazywała treści, których nie zaakceptowałaby cenzura. Pokazywała wielkość Polski, jej triumfy i sukcesy. Pobudzała nadzieję na odzyskanie niepodległości. Kształtowała nastroje w narodzie.
Autor powieści historycznej - Henryk Sienkiewicz - "Krzyżacy".
Malarz historyczny - Jan Matejko - "Bitwa pod Grunwaldem".
