Witaj :)
Naszym zadaniem jest odróżnienie od siebie dwóch związków organicznych, a mianowicie propanonu, oraz heksan-3-onu. Oba te związki należą do związków karbonylowych, a dokładniej do ketonów. Małym utrudnieniem jest fakt, że oba związki należą do tej samej grupy związków organicznych (ketonów). Istnieje jednak pewna reakcja, która bez żadnego problemu pozwoli nam na odróżnienie ich od siebie. Jest to próba jodoformowa. Próba jodoformowa jest reakcją, która pozwala nam na wykrywanie w próbce ketonów, z charakterystycznym ugrupowaniem, tzw. metyloketonów. Metyloketony są to takie ketony, w których grupa karbonylowa znajduje się zaraz obok grupy metylowej. Istotą tej reakcji jest powstawanie żółtego osadu jodoformu o charakterystycznym "szpitalnym" zapachu. Do przeprowadzenia tej reakcji należy przygotować zasadowy roztwór jodu. Wykonujemy to w ten sposób, że do roztworu wodorotlenku sodu, lub potasu wprowadzamy krystaliczny jod. Jod należy do pierwiastków 17 grupy układu okresowego pierwiastków, a ich wspólną, charakterystyczną cechą jest to, że ulegają one reakcji dysproporcjonowania w roztworach zasad. Można również wykonać to w ten sposób, że najpierw przygotowujemy roztwór jodu w jodku potasu (tzw. płyn Lugola), a następnie wprowadzamy do niego zasadę, aż nastąpi zanik brunatno-czerwonego zabarwienia. Jeśli tak przygotowany odczynnik wprowadzimy kolejno do roztworu propanonu, oraz heksan-3-onu, to zauważymy wypadanie żółtego osadu o charakterystycznym "szpitalnym" zapachu tylko w przypadku propanonu. Propanon zwany potocznie acetonem należy do grupy metyloketonów, i da pozytywny wynik próby jodoformowej. W przypadku heksan-3-onu grupa karbonylowa znajduje się w środku łańcucha węglowego, co bardzo utrudnia jej utlenienie, i ten keton nie daje pozytywnego wyniku w tej próbie.
Bardzo ciekawym faktem jest to, że dzięki tej próbie mamy możliwość na wykrywanie alkoholi, które zawierają grupę hydroksylową przy drugim atomie węgla w swoim łańcuchu. Dzieje się to dlatego, że zawarty w naszym odczynniku jod powoduje w pierwszym etapie utlenienie tego alkoholu do metyloketonu, który daje pozytywny wynik. Innym związkiem, który również da pozytywny wynik próby jodoformowej jest etanol. Pod wpływem jodu ulega on utlenieniu do aldehydu octowego, który zawiera w swojej strukturze charakterystyczne ugrupowanie niezbędne do ulegania tej próbie.
