Odpowiedź :
Ćwiczenie 3. Licencje programów komputerowych
Zapoznaj się z poniższą grafiką, a następnie scharakteryzuj krótko wymienione licencje na oprogramowanie. Potrzebne informacje wyszukaj internecie.
Czym są licencje oprogramowania - czyli jak możemy się upewnić, że będziemy mieli prawo korzystać z naszych ulubionych programów w przyszłości?
Czy naprawdę mamy prawo robić z programami, które używamy, co tylko nam się podoba? Gdzie są haczyki "darmowych" programów?
Licencje oprogramowania to tekst, w którym twórca danego oprogramowania stwierdza, co nam, użytkownikom wolno, albo nie wolno. Przykładami mogą być wolne licencje, dla wolnego oprogramowania (wolne w znaczeniu libre, jak wolność, a nie prędkość!), tak jak GNU GPL. Wolne oprogramowanie (czyli takie udostępnione na wolnej licencji) gwarantuje użytkownikowi 4 fundamentalne prawa:
0. Prawo do uruchomienia programu, tak, jak chcemy
1. Prawo do analizy jak działa program, oraz do zmiany go według naszych upodobań (do tego wymagana jest dostępność kodu źródłowego)
2. Prawo do dystrybucji kopii, aby móc pomóc innym
3. Prawo do dystrybucji twoich zmienionych kopii innym, aby dać szansę całemu społeczeństwu na skorzystanie z twoich zmian
Uwaga! Dystrybuowane kopie zachowują licencję GNU GPL, przez co nie ma szans na odebranie raz danych praw!
Te 4 podstawowe prawa zostały skonstruowane przez FSF (Fundację Wolnego Oprogramowania).
Przykłady wolnego oprogramowania to: Firefox, GIMP, VLC, OBS, Audacity, Linux, 7zip.
Jak możemy się domyśleć, nie wszystkim twórcom oprogramowania spodobały się te postulaty. Do tego dochodzi fakt, że GPL nie jest jedyną istniejącą licencją.
Licencje BSD, Apache, MIT
Są to licencje, które skupiają się na samym fundamencie wolnego oprogramowania, czyli kodzie źródłowym. Osoba posiadająca kod źródłowy jest w stanie sprawdzić, co i jak działa w danej aplikacji, jednak legalnie nie zawsze ma prawo na redystrybucję tego oprogramowania.
Uwaga! Licencje te nie powstrzymują nikogo przed przywłaszczeniem sobie przez kogoś kodu, przez co udostępniony kod może zostać zabrany oraz użyty gdzie indziej bez zgody twórcy! To stało się już np. z systemem MINIX.
Odtąd jest już tylko gorzej...
Licencje Freeware pozwalają użytkownikowi jedynie na użycie danego programu (niektóre nie pozwalają nawet na udostępnienie ich dalej!), tak, jak to przewidział twórca. Jako że twórcy oprogramowania Freeware nie udostępniają kodu źródłowego, nigdy nie jesteśmy w stanie stwierdzić co tak naprawdę dzieje się "od kuchni" na naszym własnym komputerze! Jedyne co możemy zrobić, to zaufać takiemu programiście na słowo, że nic złego nie robi (co najczęściej po prostu nie jest prawdą...).
Przykładami mogą być: Microsoft Windows, iOS, zdecydowana większość gier komputerowych, Discord, Skype, Teams, Zoom, Microsoft Office... (naprawdę mnóstwo programów...)
Oprogramowanie Adware/Trial
Te licencje powstały tylko i wyłącznie aby odebrać prawa użytkownika do robienia na swoim komputerze (bądź telefonie) tego, co chce.
Programy Adware pokazują swoim użytkownikom reklamy, aby opłacić dalszą produkcję. To tak jakby zainstalować kamery w swoim domu!
Oprogramowanie Trial zniewala użytkownika oferując mu jedynie pewien okres czasu na wypróbowanie aplikacji. Zazwyczaj po upłynięciu okresu próbnego, nie możemy korzystać już z danego programu.
Przykładem oprogramowania Adware i Trial może być wszechobecny WinRAR.
Abandonware
To bardziej typ oprogramowania niż jego licencja, z ang. abandon - porzucać. Określenie to jest stosowane do aplikacji, które zostały porzucone przez swoich twórców. Niedostępność ich kodu źródłowego uniemożliwa wskrzeszenie danej aplikacji na przykład przez społeczność hakerską.
Przykład abandonware: Flash. Pomimo petycji i próśb społeczności hakerskiej o udostępnienie kodu Adobe Flash Playera, Adobe nie zgodziło się na te postulaty. Można zatem rzec, że duża porcja internetu umarła tylko i wyłącznie z zachcianki Adobe. Kto wie jak skończyłby Flash, gdyby został udostępniony społeczności hakerskiej? Może zostałby on zoptymalizowany, luki znalezione i naprawione? Nigdy się nie dowiemy. Podobny postulat postawiło FSF (Fundacja Wolnego Oprogramowania) Microsoftowi. Stwierdzili, że skoro Microsoft kończy wsparcie dla Windowsa 7, to mogą udostępnić jego kod źródłowy, skoro i tak już go nie sprzedają. Społeczność hakerska mogłaby wtedy go pomóc ożywić, jednak projekt nie przeszedł dalej.