Przyczyną konfliktu pokoleń mogą być różnice światopoglądowe i kwestie wychowania.
W powieści „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej spór dotyczy Benedykta Korczyńskiego i jego syna Witolda. Ojciec pozbawiony złudzeń i nadziei, opowiada się za tradycyjną formą zarządzania majątkiem, nie widzi konieczności „unowocześniania” gospodarki, pozostaje „konserwatystą” również w kwestii relacji z zaściankiem. Przeciwną wizję reprezentuje jego syn, który chce naprawy stosunków sąsiedzkich, co mogłoby polepszyć położenie zarówno dworu, jak i zaścianka. Ponadto syn zarzuca ojcu, że zapomniał o ideałach dla których zginął jego brat.
Ukazany jest również konflikt między panią Andrzejową i jej synem Zygmuntem. Młody Korczyński jest przyzwyczajonym do wygodnego życia kosmopolitą, który nudzi się w rodzinnym majątku. Matka zarzuca mu, że nie jest przywiązany do narodowych pamiątek, nie szanuje ojca i jego ofiary złożonej w powstaniu.
