Odpowiedź:
Pierwszy szyb wydobywczy na terenie Zollverein stanął w 1847 r. – wydobycie rozpoczęto w 1851 i kontynuowano nieprzerwanie do 1986. Węgiel w dużej mierze wykorzystywany był na miejscu do produkcji koksu, najpierw w wielu mniejszych koksowniach bezpośrednio w sąsiedztwie szybów wydobywczych, a następnie w koksowni centralnej. Od lat 50. XX w. kompleks uważany był za największy tego rodzaju w Europie. Wskutek narastających problemów gospodarczych kopalnię zamknięto w 1986 a koksownię w 1993.
Kompleks – po zamknięciu objęty ochroną konserwatorską – tworzy unikatowe świadectwo historii techniki i architektury przemysłowej XX w. – stanowi jedną z głównych atrakcji Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego (ang. European Industry Heritage Route, ERIH) – leży na szlaku tematycznym „Górnictwo: Skarby ziemi” i na regionalnym Szlaku Zagłębia Ruhry.
W 2001 kompleks Zollverein został wpisany na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Historia kopalni Julia
Dolnośląskie Zagłębie Węglowe jest najstarszym regionem wydobycia węgla kamiennego w granicach dzisiejszej Polski. Źródła pisane podają, że niewielkie kopalnie działały w okolicy Wałbrzycha już w XVI wieku, ale nie posiadały one wówczas nazw. Za umowną datę powstania kopalni „Fuchs” (niem. Lis) w Białym Kamieniu (dziś dzielnica miasta) można uznać rok 1770, kiedy ustanowiono w Prusach nowe prawo górnicze. W kolejnych latach obszar powiększał się poprzez przyłączanie sąsiednich mniejszych pól wydobywczych. Nazwa kopalni wielokrotnie się zmieniała, w 1945 r. nosiła miano „Julii”, w latach 1946 – 1949 „Biały Kamień”, by w roku 1950 stać się kopalnią „Thorez” (po Maurycym Thorezie, francuskim polityku i komuniście, premierze Francji w latach 1946 – 47, zm. w roku 1964). W 1993 r. na trzy ostatnie lata działalności wydobywczej powrócono do imienia „Julia”.
Od XVIII do XX w. system eksploatacji złoża zmieniał się, w zależności od zapotrzebowania na węgiel i zaawansowania techniki wydobywczej. Budynki, które zachowały się na terenie Parku Wielokulturowego Stara Kopalnia, zostały wzniesione pomiędzy 1867 a 1924 r., gdy na terenie kopalni „Fuchs” wdrażano i rozwijano model kopalni głębinowej. Wcześniej wydobycie węgla prowadzone było metodą odkrywkową w pobliżu podnóża góry Chełmiec oraz w rejonie Lisiego Wzgórza. Była to eksploatacja metodami prostymi przy użyciu żelazka i perlika oraz kilofu. Do głębiej zalegających części złoża docierano podziemnymi wyrobiskami, początkowo sposobem duklowym tj. pionowymi wyrobiskami o przekroju kołowym o średnicy 0,5 – 1 m i głębokości jedynie kilku metrów. Po dotarciu do pokładu wybierano węgiel wokół osi dukli, a następnie ją porzucano.
Z uwagi na górzysty teren i trudności z odwadnianiem dotychczasowych wyrobisk zaczęto stosować model kopalni sztolniowej. Złoże udostępniono kilkoma sztolniami na różnych poziomach. Jedną ze sztolni była „Lisia sztolnia”, uroczyście otwarta 18 września 1794r. Udostępniała 19 pokładów węgla należących wówczas do trzech kopalń: „Fuchs”, „Emilie” i „Luise Charlotte”. Przystosowana była do spławu węgla łodziami.
W połowie XIX w. zasoby węgla na poziomach sztolniowych zaczęły się kończyć, kierownictwo kopalni zadecydowało o budowie kopalni głębinowej. W tym samym okresie dochodziło do przyłączania się małych lokalnych kopalni (m.in. „Maksymilian”, „Fuchsberg”, „Dorf”, „Hochwald”, Goldene Sonne” i „Einikeit”) do gwarectwa „Fuchs”.
W 1865 r. opracowano projekt kopalni głębinowej „Fuchs” w obszarze górniczym „Biały Kamień”. Pierwszym zgłębionym szybem był szyb „Julius”(po 1945 r. „Julia”), w 1869 r. przystąpiono do głębienia szybu „Ida” (po 1945r. „Sobótka”). W latach 1884-1892 dla odciążenia pracy szybów Julius i Ida, zgłębiono szyb pomocniczy „Dampf”, który służył do opuszczania drewna oraz odwodnienia kopalni.
W 1920 r. Gwarectwo Fuchs zostało wykupione przez Koncern Scheringa i kopalnia przeszła na własność spółki Kokswerke und Chemische Fabriken A.G. w Berlinie, a następnie od 1928 r. Niederschlesische Bergbau A. G. (Nibag). W 1929 r. do kopalni „Consolidirte Fuchs” przyłączono sąsiednią kopalnię „Consolidirte Segen Gottes”.
Pod polską administrację kopalnia została przyjęta 11 lipca 1945 r., działając nieprzerwanie do 20.09.1996. Dwa lata później zlikwidowano wyrobiska, pozostawiając jedynie w szybie „Sobótka” 40 m odcinek rury szybowej, prowadzącej do zabytkowej „Lisiej sztolni”.
Wyjaśnienie: