👤

wyjaśnij pojęcia: uniwersał połaniecki, kosynierzy, KEN, order Virtutti Militarii, Sejm Wielki, obiady czwartkowe, klasycyzm, Monitor, Szkoła Rycerska, prawa kardynalne, konfederacja barska, konfederacja targowicka, Collegium Nobilium, "Za króla sasa jedz, pij i popuszczaj pasa", "Od Sasa do Lasa", sejm niemy

Odpowiedź :

Odpowiedź:

Uniwersał połaniecki - Był to drugi po Konstytucji i zarazem ostatni akt prawny Rzeczypospolitej, który formalnie przyznawał ograniczoną wolność osobistą chłopom pańszczyźnianym.

Kosynierzy – żołnierze pieszych formacji ochotniczych i milicyjnych tworzonych na zasadzie pospolitego ruszenia, którzy uzbrojeni byli w kosy bojowe.

KEN - Komisja Edukacji Narodowej - centralny organ władzy oświatowej w Polsce, zależny tylko od króla i Sejmu, powołany w Rzeczypospolitej Obojga Narodów przez Sejm Rozbiorowy 14 października 1773 na wniosek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego

Order Wojenny Virtuti Militari – najwyższe polskie odznaczenie wojenne, nadawane za wybitne zasługi bojowe. Jest jednym z najstarszych orderów wojennych na świecie.

Sejm Wielki -  sejm walny zwołany 6 października 1788 za zgodą cesarzowej Rosji Katarzyny II w Warszawie, obradujący do 29 maja 1792 pod węzłem konfederacji pod laską marszałka konfederacji koronnej Stanisława Małachowskiego.

Obiady Czwartkowe - Były to popołudniowe biesiady literacko-naukowe.  Organizowane przez Adama Kazimierza Czartoryskiego w Pałacu Błękitnym w początkowym okresie panowania Stanisława Augusta. Obiady czwartkowe organizowane były regularnie co tydzień i trwały od 3 do 4 godzin. Przeważnie odbywały się na Zamku Królewskim (według tradycji w Sali Rady, w inwentarzu z roku 1808 zwanej też Jadalną), latem w Łazienkach.

Klasycyzm – styl w muzyce, sztuce, literaturze oraz architekturze odwołujący się do kultury starożytnych Rzymian i Greków.

Monitor - jedno z pierwszych polskojęzycznych czasopism drukowane w latach 1765–1785.

Szkoła Rycerska – szkoła państwowa założona 15 marca 1765 w Warszawie przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, utrzymywana przez skarb państwa.

Prawa Kardynalne - obowiązujące w Rzeczpospolitej Obojga Narodów nadrzędne i zasadniczo niezmienne podstawy ustroju państwa polskiego, do których zaliczano: wolną elekcję, liberum veto, pacta conventa, artykuły henrykowskie, nietykalność osobistą szlachty, poddaństwo chłopów.

Konfederacja Barska - zbrojny związek szlachty polskiej, utworzony w Barze na Podolu 29 lutego 1768 roku z zaprzysiężeniem aktu założycielskiego w obronie wiary katolickiej i niepodległości Rzeczypospolitej, skierowany przeciwko: kurateli Imperium Rosyjskiego, królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu i popierającym go wojskom rosyjskim.

Konfederacja targowicka - spisek magnacki zawiązany w nocy z 18 na 19 maja 1792 w Targowicy, w porozumieniu z cesarzową Rosji Katarzyną II, pod hasłami obrony zagrożonej wolności przeciwko reformom Sejmu Czteroletniego i Konstytucji 3 maja, uznany za symbol zdrady narodowej.

Collegium Nobilium - szkoła posiadająca charakter uczelni wyższej, założona w 1740 roku w Warszawie przez pijara Stanisława Konarskiego.

"Za króla sasa jedz, pij i popuszczaj pasa" - Za panowania króla Augusta III Sasa powstało to powiedzenie. Oznaczało to, iż należy się bawić, porządnie się najeść i napić i tylko pasek co chwila poluźnić aby n ie pękł przez nasz rosnący z objedzenia brzuch

"Od Sasa do Lasa", sejm niemy" - Pierwotnie odnoszono je do każdej rozbieżności, a pochodzić miało od pary koni u wozu, z których jeden biegnie „sasa”, czyli po staropolsku w lewo lub powoli, drugi zaś do lasu.