1.na czym według autora polega przełomowe znaczenie wielkich tragedii Szekspira związane z nadchodzeniem nowej epoki w kulturze
2.wyjaśnij w jakim celu jarosław komorowski wykorzystuje cytat z dramatu szekspira w ostatnim akapicie swojego tekstu
3. w 4 akapicie autor pisze o wykluczeniu hamleta jako ważnym składniku tragizmu tej postaci. Zapisz argumenty na potwierdzenie tezy ze Hamlet to bohater tragiczny (trzy argumenty)
tekst:
Jarostaw Komorowski
Tragedia zemsty (fragmenty)
Zagadnienie podstawowe - czy i w jakim stopniu Hamlet waha sie dokonaé zemsty, czy i na ile, a takie dlaczego jest niezdecydowany lub wrecz niezdolny do czynu - od ponad dwustu lat stanowi przedmiot dyskusji prowadzacej do rozmaitych, czesto diametralnie rozbieznych wniosków. [...]
Do chwili spektaklu Hamlet waha sie wyranie i ma ku temu powody: zwatpienie w prawdo-mównosé Ducha oraz zrozumiata obawe o moralna dopuszczalnosé zemsty i jej skutki dla duszy. Gdy jednak przedstawienie demaskuje zabójce, ksiaze zaczyna dziata‹, napotykajac z kolei istotne przeszkody zewnetrzne. Najpierw Klaudiusza ostania modlitwa, potem cios chybia celu - ginie Poloniusz, a Król przejmuje inicjatywe i zachowuje ja do konca. Hamletowi nie brak zdecydowania i bezwzglednosci, gdy ucieka ze statku, ale po powrocie nie jest chyba w stanie uniknac pulapki. Chociaz przyjecie wezwania mimo zlych przeczuc moze swiadczyc o biernym poddaniu sie losowi... [...]
W dramatach Shakespeare'a czesto powraca problem maski przywdziewanej na cudzy uzytek, po-zorów stwarzanych w celu oszukania swiata lub ukrycia sie przed nim. Dla Hamleta maske taka stanowi udawane szalenstwo, kryjace mysli i zamiary. Maska jest szczelna, rzadko uchylana (Horacy, Gertruda) i dla wielu postaci do konca wiarygodna. Ale obraca sie równiez przeciw swemu twórcy - pozycie nastep-
- cy tronu trudno pogodzié z sytuacja, w której nawet grabarz wie, ze mlody Hamlet zwariowal. Dlatego umierajacemu ksieciu tak zalezy na wyjanieniach Horacego, majacych oczyscié „, uposledzone imie".
Nie ulega watpliwosci, ze oblakanie jest tylko pozorowane, konsekwentnie i z ironicznym dystansem (»z tymi glupcami trzeba by zglupiec naprawde") I.
Istote przemiany, której ksiaze Dani ulega pod wplywem opowiesci Ducha, stanowi, jak sie zdaje, calkowita izolacja, samotnosé [..
..]. Podporzadkowujac zycie zemscie wymagajacej zachowania tajem-
nicy, za zbrodnie, o której nikt nie wie, Hamlet musi pozostac sam, 'Zewnetrznie izoluje go od swiata maska obledu, wewnetrznie - niezgoda na zlo, na „wyjscie z formy". Ludzie, nawet gdy nie sa, wrogami, uprzeszkadzaja w osiagnieciu celu, totez ksiaze odtraca wszystkich, poczatkowo nawet Horacego. Przy czym zauwazyc trzeba, ze przeciwnikami Hamlet zwyczajnie gardzi, natomiast naprawde bez. itosny jest dla Ofeli i Gertrudy, kochajacych go i w istocie przezen kochanych. „Chcac by lagodnym, okrutnym być musze" - mówi do matki, ale realizuje ten oksymoron takie wobec Ofelii, powodujac dramatyczne nastepstwa.¿Wykluczenie" trwa do Smierci ksiecia - dopiero Horacy wytlumaczy ma postronnym jego postepowanie - stanowiac wazny skladnik tragizmu postaci.
W wielkich tragediach Shakespeare'a stale powraca zasadniczy problem okresu barokowego pre-tomu - (kryzys wartosci i przekonan, najdobitniej wlasnie przez Hamleta wyrazany. [...] U schylku XVI w. coraz wyra/niej dostrzegano jaskrawa sprzecznosé miedzy niezaprzeczalna wielkoscia czlowieka a okrucienstwem swiata, staboscia tadu moralnego i beznadziejnoscia, ludzkiego losu. [...] W swiecie pelnym zla, swiecie-wiezieniu nie ma miejsca na optymizm, pozostaje sceptycyzm i gorycz, rozum zas okazuje sie bezsilny, gdy „Wiecej jest rzeczy na ziemi i w niebie, / Niz sie 'nito waszym filozofom".
Jaroslaw Komorowski, „Hamlet" Williama Shakespearea,
WSiP, Warszawa 1992.